Zima tymczasem trwała. Nie była romantyczna ani malownicza: śnieg, powabny na wsi, w mieście miał już parę dni: rozdeptywano go na brązowy proszek i spychano łopatami do rynsztoków. Tam, gdzie leżał nietknięty, na wypalonych budynkach, dachach składów czy szop warsztatów kolejowych, sprawiał, że zdawały się jeszcze bardziej zaniedbane i ponure. [s.159]
Rzeczywiście zima u Philipa Larkina nie ma w sobie nic z malowniczości, jest raczej paskudna i dotkliwa. Autor najwyraźniej miał słabość do brzydoty, bo wciąż czytamy o zniszczonych domach, obskurnych pokoikach i nieatrakcyjnych ludziach w sfatygowanych ubraniach. Główna bohaterka doskonale wpisuje się w tę scenerię: jest chłodna, bezbarwna i wycofana. Oczywiście ma ku temu powody: uciekła do Anglii z Europy, gdzie wciąż toczy się wojna, wcześniej straciła całą rodzinę. To duży bagaż doświadczeń, a Katherine Lind ma zaledwie 22 lata.
Bo też trzeba na wstępie zaznaczyć, że Zimowe królestwo jest powieścią o straconych złudzeniach. Co istotne, źródłem rozczarowania są fałszywe wyobrażenia i związane z nimi nadzieje. Katherine najpierw jako nastolatka pada ofiara własnych mrzonek – wyjeżdżając na wakacje do angielskiej rodziny liczy na romantyczną przygodę z korespondencyjnym kolegą, Robinem. Sześć lat później jest mądrzejsza, ale dopiero wydarzenia pewnej styczniowej soboty uświadomią jej, że nadal coś sobie roi i idealizuje dawnego znajomego. Można się domyślać, że w ten sposób osładza sobie nieciekawą rzeczywistość – mieszka w obcym kraju, nie ma bliskich ani przyjaciół, pracuje tymczasowo jako bibliotekarka w mało przyjaznym otoczeniu, perspektywy na bliską przyszłość rysują się niezbyt optymistycznie, a młody Fennel pozostaje wspomnieniem minionego lepszego życia.
Larkin stworzył kilka interesujących postaci, skrzętnie przy tym kamuflując tożsamość głównej bohaterki – czytelnik sam musi dopowiedzieć sobie jej historię na podstawie nielicznych wskazówek. Detale mają zresztą w Zimowym królestwie ogromne znaczenie, są używane z rozmysłem i precyzją (było nie było autor był głównie poetą). To wszystko, zwłaszcza w parze z niezwykłym zrozumieniem pozycji kobiet w społeczeństwie, przyjemnie zaskakuje, biorąc pod uwagę, że Larkin w chwili publikacji książki miał tylko 25 lat. Podsumowując: świetna lektura na zimę.
______________________________________________________________________________
Philip Larkin, Zimowe królestwo, przeł. Jacek Dehnel, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2017
Czytałam jakiś czas temu w oryginale i od tej pory wszystkim tę powieść polecam. Cieszę się, że wyszła wreszcie po polsku.
OdpowiedzUsuńTak, na przekład trzeba było czekać 70 lat.;(
UsuńJa też będę zachęcać, książka ma dużo uroku mimo tematu.
Mam na półce, przeczytam wkrótce.
OdpowiedzUsuńCiekawa jestem Twoich wrażeń.
Usuńwygląda ta na lekturę dobraną do pory roku czyli czasu przemęczonego śniegu ;). No i dobrze ze czasem wydawnictwa sięgną po coś co pokazało się w druku więcej niż dwa lata temu ;). Co prawda w tym przypadku mam pewne obawy co do osoby tłumacza, bo jakoś nie przepadam za wytworami Dehnela.
OdpowiedzUsuńLektura zdecydowanie dobrana do pory roku, choć druga z trzech części toczy się podczas lata.;)
UsuńMnie też cieszą takie wybory wydawnicze, a tej książce czas nie zaszkodził.
Również mam obawy co do przekładów JD, ale tym razem jest dobrze, choć bez drobnych potknięć się nie obeszło (w porównaniu z oryginałem polskie odpowiedniki bywają bardziej poetyckie, niepotrzebnie).
Właśnie czytam, a właściwie kończę. Tytułowa zima obecna jest we wszystkich trzech częściach powieści - nawet wtedy, gdy we wspomnieniach Katherine panuje lato, a ona zażywa wakacji w Anglii. Brak porozumienia, zawiedzione nadzieje, wyobcowanie bohaterów - to wszystko wyraźnie kontrastuje z upalnym angielskim latem.
OdpowiedzUsuńZastanawia mnie pewna anonimowość bohaterki. Autor nie zdradził wprost, skąd pochodzi panna Lind. A przecież jej rozmowy z Fennelami nierzadko dotyczą jej rodzinnego domu, kraju czy języka (lekcje udzielane Robinowi). Jedyna uwaga, która pozwala nieco lepiej "zlokalizować" bohaterkę pada pod koniec - w czasach, gdy Tamiza wpadała do Renu, Katherine mogłaby wrócić do domu statkiem. Zastanawiam się, czemu ma służyć ten zabieg. Pokazaniu, jak bardzo jest wyobcowana?
Ciekawe, czy - i kiedy - ukaże się u nas "Jill".
Wskazówek jest więcej - dziadek jubiler, znaczek olimpijski w klapie, jej języka Robin wcześniej się uczył. Ten brak jasnego określenia tożsamości nie może być przypadkowy, podkreśla m.in. - jak zauważyłaś - na jej wyobcowanie. Dla mnie też pokazuje, że to taka osoba "bez właściwości", co dobrze oddaje jej nastawienie z części zimowej. Na początku zaskoczył mnie ten kamuflaż ze strony Larkina, później b. się spodobał.
UsuńTeż mnie ciekawi, czy "Jill" u nas wyjdzie.
Latem też dobrze czyta się tę powieść. :) Od dawna miałam chęć ją poznać, ale odstraszało mnie nazwisko tłumacza. W końcu zdobyłam się na odwagę i przeczytałam. Dla mnie to przede wszystkim wzruszająca książka o samotności, rezygnacji, zagubieniu w obcym kraju. Część letnia podobała mi się tak samo jak zimowe. Istotnie, Larkin lubił opisywać brzydotę. Wstrząsnął mną opis warunków mieszkaniowych Katherine. Jakie to trudne do wyobrażenia, że przez ponad rok żaden gość nie widział jej pokoju...
UsuńCiekawa sprawa z tym zatajeniem narodowości bohaterki. Może to rodzaj gry z czytelnikiem, a może autor bał się napisać wprost, że Katherine to Żydówka? Nie wiadomo. W każdym razie wskazówek jest dużo, np. na str. 144 mamy taką oto rozmowę Katherine z Robinem:
– Nie sądzisz, że rodziny z krewnymi za granicą są ciekawsze? Stają się znacznie silniejsze. Jedna gałąź może pomagać drugiej.
– Chyba Żydzi tak uważają, prawda? – odparł z pewną rezerwą.
Co do poetyckiego języka, rozbawiło mnie zdanie ze str. 211 o sunącym naprzód umyśle: Gdyby jej umysł nie był tak zmęczony, że sunął obojętnie naprzód, to nagłe pojawienie się Robina byłoby ją poruszyło. :)
Tak, to na pewno książka o samotności i rezygnacji, przy czym rezygnacji wynikającej ze zrozumienia sytuacji i realistycznego podejścia do życia.
UsuńOpis pomieszczeń był b. plastyczny, "widziałam" te mroczne, przykurzone pomieszczenia, czułam zimno i wilgoć. Brr!
Może przez Larkina przemawiał styl poety, który nie znosi dosłowności?;) Podpowiedzi jest faktycznie dużo, przyjemnie się ich szuka.
Jak oceniasz przekład, Koczowniczko?
Tym razem postanowiłam skupić się wyłącznie na treści. Piszesz, że z tłumaczeniem jest dobrze, więc wierzę Ci na słowo. :)
UsuńBardzo podobał mi się motyw korespondencji pomiędzy młodzieżą z różnych krajów. Jako dziecko chciałam pisać listy do jakiegoś cudzoziemca, ale nie udało mi się wprowadzić tych planów w życie. A teraz w ogóle nie pisze się listów...
Smutne, że tak mało osób przeczytało tę książkę. Na LC i Biblionetce ma niewiele ocen.
Moim zdaniem, poza kilkoma małymi zgrzytami, przekład jest naprawdę b. dobry.
UsuńPamiętam te czasy, kiedy nauczyciele zachęcali do korespondencji z cudzoziemcami, niestety nie w mojej szkole.;( W podręcznikach do angielskiego penfriend występował też często. Dzisiaj nawet kartek z wakacji już się nie wysyła.;)
Cóż, BL mimo b. dobrej oferty słabo się promuje, może stąd tak mało osób przeczytało "Zimowe królestwo"? A okładka taka urocza.;)
O proszę! Kolejna perełka poety zabawiającego się prozą, o której czytam na Twoim blogu. Podejrzewam, że gdyby ta książka wpadła mi w ręce, to skusiłaby mnie już samą okładką, która, z tego co wnioskuję na podstawie Twojej recenzji, idealnie koresponduje z nastrojem powieści. Szkoda, że na tłumaczenia dzieł tego kalibru musimy czekać tak długo.
OdpowiedzUsuńOkładka jest idealnie dopasowana do treści (reprodukcję obrazu L.S. Lowry'ego podobno rekomendował tłumacz;)), to prawda. Jedno i drugie wyborne w moim odczuciu.
UsuńSzkoda, ale ważne, że w ogóle się trafiają.;) Biuro Literackie od jakiegoś czasu nadrabia zaległości w tym zakresie.
Ha, byłoby świetnie, gdyby w naszym kraju pojawiło się wydawnictwo finansowe przez państwo, którego celem statutowym byłoby publikowanie zagranicznych dzieł, uznawanych za ważne, wartościowe, wybitne, itd., a które nie doczekały się jeszcze polskiego przekładu :)
UsuńWyobrażasz sobie te spory, czyje utwory słusznie uznano za ważne, wartościowe itp.?;( Nierealne.
UsuńDo zimy jeszcze co prawda trochę dni pozostało, ale właśnie zacząłem rzeczoną księgę czytać (śnieg zresztą pokazał się już w kilku miejscach). Dobijam do połowy i jak na razie jestem pod wrażeniem atmosfery, jaką udało się wykreować autorowi. Podziw wzbudza też portret psychologiczny Katherine.
UsuńAtmosfera u Larkina jest kapitalna. A jeśli mowa o zimie, to ostatnio przypomniał mi się "Sen zimowy" Taraghi - też polecam.
UsuńKsiążka trafiła pod obserwację - czekam teraz na atrakcyjną, ebookową promocję :)
UsuńMyślę, że niebawem może się taka zdarzyć, Klimaty często przed świętami robią miłe niespodzianki.;)
UsuńBrzmi ciekawie ... Muszę upolować i pochłonąć ... :)
OdpowiedzUsuńKsiążka jak najbardziej godna polecenia.;)
UsuńPozycje juz mam. Wydalo "Biuro Literackie".I ta efektowna okladka i to, ze angole to narod zdrajcow, ze wywolali polskimi rekoma druga swiatowke, to wszystko inspiruje...
OdpowiedzUsuńTo już drug opinia, jaką poznałam o książce, która mnie do niej przekonuje.
OdpowiedzUsuńDla mnie to jedna z najlepszych książek przeczytanych w tym roku. Zachęcam do lektury.;)
Usuń