piątek, 1 listopada 2024

Nie zobaczę, nie usłyszę

Nie wierzę, że ją znów zobaczę. Nie zobaczę, nie usłyszę, nie dotknę, nie obejmę, nie posłucham, nie pośmieję się z nią; nigdy więcej nie będę czekać na odgłos jej kroków, nie uśmiechnę się na dźwięk otwieranych drzwi, nie przycisnę jej ciała do swojego, nie przylgnę ciałem do jej ciała. Nie wierzę też, że spotkamy się kiedyś w jakiejś niematerialnej postaci. Wierzę, że śmierć to śmierć. Niektórzy myślą, że żal to jakby agresywna, choć uzasadniona forma użalania się nad sobą; inni — że to jedynie własne odbicie w oczach śmierci; jeszcze inni mówią, że szkoda im tych, co przeżyli, bo to oni doświadczają żalu, podczas gdy utracona ukochana osoba już nie cierpi. Takie metody radzenia sobie z żalem polegają na umniejszaniu go — a tym samym na umniejszaniu śmierci. To prawda, że część mojego żalu dotyczy mnie samego — zobaczcie, co straciłem, zobaczcie, jak moje życie straciło na wartości — ale w większym stopniu, znacznie większym, i tak było od początku, dotyczy jej: zobaczcie, co ona straciła, teraz, kiedy straciła życie. Swoje ciało, swojego ducha, swoją promienną ciekawość życia. Czasem wydaje się, że najwięcej straciło życie, zostało naprawdę osierocone, bo nie jest już obiektem tej jej promiennej ciekawości.

Julian Barnes, Wymiary życia, przeł. Dominika Lewandowska, Warszawa 2019, s. 103




 

poniedziałek, 14 października 2024

Czempionki

Czempionki początkowo wprawiają w konsternację – historie, jakich w literaturze było tysiące (zaręczyny, seksizm w miejscu pracy, przemoc w rodzinie), rozpoczynają się 14 lutego, imiona dziewięciu bohaterek brzmią nieco pretensjonalnie, z kolei dialogi przypominają sztuczne rozmowy z tasiemcowych seriali. Po kilku rozdziałach zamysł autorki na szczęście się klaruje.

piątek, 4 października 2024

Dwie małpy Bruegla

 Wisława Szymborska

Tak wygląda mój wielki maturalny sen:
siedzą w oknie dwie małpy przykute łańcuchem,
za oknem fruwa niebo
i kąpie się morze.

Zdaję z historii ludzi.
Jąkam się i brnę.

Małpa wpatrzona we mnie, ironicznie słucha,
druga niby to drzemie -  
a kiedy po pytaniu nastaje milczenie,
podpowiada mi
cichym brząkaniem łańcucha.

(Wołanie yeti, 1957)


Dwie małpy, Pieter Bruegel (starszy), 1562


czwartek, 26 września 2024

Skóra jest elastyczną powłoką

Tak, skóra jest elastyczną powłoką, która otacza ciało. Powłoką, którą można nacinać, aby stłumić lęk i podniecenie, niekiedy po to, by je wzmagać. Powłoką, którą można wiązać, smagać, przypalać, oblewać moczem, kaleczyć, w skrócie: dręczyć na wiele sposobów. Jeśli jesteś trzynastolatkiem zafiksowanym na sporo starszym od ciebie mężczyźnie, a więc jesteś niedojrzały i nie rozumiesz swojego pożądania, być może potrafisz jedynie poddać się emocjom i w imię opacznie pojmowanej miłości zgodzić na dyktowane warunki.