Dziecko w śniegu

Dzięki znajomości z Markiem Edelmanem utwierdziłem się w przekonaniu, że pamięć o gettach i obozach, w których rozegrała się Szoa, nie ma sensu, jeśli nie służy obronie pokrzywdzonych, wszędzie i zawsze.[…] W przeciwnym razie ta pamięć sprowadza się do pustej retoryki, ceremoniału, który niczemu nie służy, do rytualnego powtarzania „nigdy więcej”, które nie mówi nic nikomu i nie może powiedzieć. [s. 159-160]

W biały dzień

Wisława Szymborska

Do pensjonatu w górach jeździłby,
na obiad do jadalni schodziłby,
na cztery świerki z gałęzi na gałąź
nie otrząsając z nich świeżego śniegu
zza stolika pod oknem patrzyłby.

Z bródką przyciętą w szpic,
łysawy, siwiejący, w okularach,
o pogrubiałych i znużonych rysach twarzy,
z brodawką na policzku i fałdzistym czołem,
jakby anielski marmur oblepiła ludzka glina –
a kiedy to się stało, sam nie wiedziałby,
bo przecież nie gwałtownie, ale pomalutku
zwyżkuje cena za to, że się nie umarło wcześniej
i również on tę cenę płaciłby.

Duże dziecko

Opowiadania Yuko Tsushimy ze zbioru Jestem tęsknię mówię zmęczyły mnie bardzo, ale też zaintrygowały. Minipowieść Child of Fortune okazała się dla odmiany lekturą w pełni satysfakcjonującą. Książka opowiada o 36-letniej Kōko, istocie wyjątkowo nijakiej: rozmemłanej, zaniedbującej dziecko, pracę i dom, niedbającej też zbytnio o siebie. Postać mało sympatyczna, w oczach bliskich nieodpowiedzialna i samolubna.

Dora Bruder

Wszystko zaczęło się od ogłoszenia w numerze „Paris-Soir” z 31 grudnia 1941 r. znalezionym przez Patricka Modiano pod koniec lat 80-tych:

Poszukuje się Dory Bruder, lat 15, 155 cm wzrostu, twarz pociągła, oczy szaro piwne, ubrana w popielaty płaszcz o kroju sportowym, bordowy sweter, granatową spódnicę i czapkę, brązowe buty sportowe. Wszelkie informacje kierować do Bruderów, boulevard Ornano 41, Paryż.

Uwagę pisarza zwrócił adres, a dokładniej dzielnica, w której niegdyś często bywał i nieświadomie chodził śladami Dory Bruder. Po przeczytaniu anonsu powrócił na rue Ornano, zaczął badać okolicę i szukać informacji o dziewczynce. Zadanie okazało się trudne, jako że Bruderowie pozostali niemal anonimowi. Modiano potrzebował czterech lat, aby dotrzeć do dokładnej daty urodzenia Dory: 25 lutego 1926 roku, i kolejnych dwóch, by poznać miejsce jej urodzenia: Paryż, XII dzielnica. Z czasem odnalazł krewniaczkę rodziny, kilka fotografii, w archiwach zdobył kilka istotnych dokumentów.

Gra w cykora

– Przeczytałem twoje ostatnie wiersze – powiedział. – Są dobre, ale nikt ich nie wyda. Jeśli chcemy mieć szczęśliwe życie, musimy zacząć pisać inaczej. To nic innego jak gra na zwłokę.

– Wiem. Amerykanie nazywają to grą w cykora. Wygrywa ten, który spośród stojących na szynach odskoczy jako ostatni przed nadjeżdżającym pociągiem. [s. 90]

Narrator powieści Szilárda Rubina osiągnął dużą wprawę w grze na zwłokę – w życiu zawodowym i osobistym dąży do zrealizowania swoich planów za wszelką cenę, głuchy i ślepy na zmieniające się okoliczności. Jest w stanie zdradzić młodzieńcze ideały i przyjaciół, by wreszcie zostać uznanym literatem i zdobyć Urszulę, dziewczynę nieuchwytną. Młodzi przyciągają się i odpychają, ale Attila nalega na bycie parą, z desperacji posuwając się do czynów głupich i okrutnych.