Strategia antylop - Jean Hatzfeld

Dobrze, że powstają takie książki. O zagładzie trzeba mówić głośno choćby dlatego, żeby świat się o niej dowiedział i pamiętał. Do ludobójstwa (planowanego) w Rwandzie doszło w 1994 r. - w ciągu 100 dni z rąk Hutu zginęło około miliona przedstawicieli Tutsi. A wszystko to w kraju o powierzchni niewiele większej od powierzchni województwa lubelskiego.

"Strategia antylop" nie jest jednak zapisem okrucieństw z tego okresu, a próbą pokazania życia Rwandyjczyków po masakrach. Nie jest ono łatwe zważywszy, że Tutsi muszą żyć w sąsiedztwie swoich oprawców zwolnionych po kilku latach z więzienia. Obie strony były szkolone, jak postępować, aby sytuacja w miarę się unormowała i z czasem doszło do pojednania. Czy jest to w ogóle możliwe?

Hutu uczą się pokory, Tutsi - powściągania gniewu. Starają się nie wchodzić sobie w drogę, podczas spotkań okazują sobie przynajmniej pozorny szacunek. Jak mówi bohater jednego z reportaży, Hutu jest łatwiej rozpocząć nowe życie, ponieważ nie muszą żyć z poczuciem straty bliskich osób. Nie stracili ducha, czego nie można powiedzieć o ocalałych Tutsi. Są zrezygnowani, nieufni, walczą z własną nienawiścią i patrzą z niepokojem w przyszłość. Mimo to obie grupy próbują koegzystować. Ba, zdarzają się czasem mieszane małżeństwa. Doskonale zdają sobie sprawę, że są od siebie zależni: Tutsi to hodowcy, Hutu to rolnicy. Tak było od pokoleń i zapewne będzie nadal.

Najbardziej podobał mi się rozdział "Czarne wizje Afryki", w którym mówi się m.in. o różnicach między białymi a mieszkańcami Afryki. Zastanawia zamiłowanie Rwandyjczyków do istniejącego porządku rzeczy i niechęci do zmian. Wzrusza także duma z bycia Afrykańczykiem i przekonanie o wspaniałości Afryki: ta stąd wywodzi się ludzkość i inne kultury, to piękny i żyzny kontynent o dobrym klimacie. Czarny kolor skóry przeszkadza tylko czasami, czyli wówczas, gdy pojawiają się biali.

Książka porusza i zmusza do myślenia, aczkolwiek nie jest lekturą łatwą. Momentami jest nieco monotoniczna i nużąca, jednak warto dać jej szansę.

Moja ocena: 9/10

Miejsce pamięci w kościele w Nyamata