A gdyby tak

Nagroda Nike dla Olgi Tokarczuk cieszy, a w kontekście uznania jej twórczości tym bardziej ubawił mnie felieton Krzysztofa Vargi w ostatnim wydaniu Dużego Formatu GW. Po lekturze „Wilka” Marki Hłaski pisarz zaczął się zastanawiać, jakich odkryć mogliby dokonać w przyszłości badacze polskiej literatury, zaglądając do szuflady m.in. tegorocznej laureatki Nike:

[...] Dziś nie do pomyślenia zdaje mi się sytuacja, że za lat 60 odnajdujemy ukryte debiuty sławnych autorów, w sumie szkoda straszna, nic tak przecież nie stymuluje wyobraźni jak po dekadach odkryte skarby. Jak choćby nieznana powieść Andrzeja Stasiuka o mieszczańskim wydźwięku, wyśmiewająca turystykę tych, którym zdaje się, że jak pojadą do jakiejś Albanii czy Mongolii, to odkryją tam duchowość, której brakuje ludziom Zachodu - otóż w swej nieznanej powieści "Siedząc w domu" Stasiuk pisał, że nigdzie nie warto jeździć, bo po prawdzie wszędzie jest tak samo, tyle że gorzej niż tutaj, gdzie człowiek ma przynajmniej bezpieczną pracę i wygodne mieszkanie, co z tego że na kredyt, ale za to własne. Odkryta przez młodego badacza z Uniwersytetu Jagiellońskiego proza Jerzego Pilcha o radykalnym katolickim abstynencie, co ciekawe, pisana krótkimi, zwięzłymi zdaniami, a nawet niekiedy równoważnikami zdań, z której to prozy przebija nie tylko wyraźna niechęć narratora (autora?) do alkoholu, ale także promiskuityzmu. Zbiór zapowiadających wielki talent opowiadań Wojciecha Kuczoka piętnujący piłkę nożną (najbardziej żarliwa krytyka kibicowania w całych dziejach polskiej literatury) oraz alpinizm, himalaizm, taternictwo i penetrowanie jaskiń jako nieodpowiedzialną smarkaterię. Konserwatywna w swojej wymowie niezwykle gruba (900 stron!) powieść Olgi Tokarczuk pełna niebywale zmysłowych opisów jedzenia mięsa i - szokujące! - pochwały patriarchatu. Wybitnie subtelne, pełne poetyckich metafor miniatury Janusza Rudnickiego ukazujące nieprzeciętną wrażliwość, może nawet nadwrażliwość i strach przed światem młodego pisarza. Iście buddyjska powieść Szczepana Twardocha "Melisa" o wewnętrznym wyciszeniu, kontemplacji, z bardzo wyraźnym, niestety zbyt publicystycznym elementem ekologicznym i pacyfistycznym, gdzie autor z przesadną żarliwością atakuje przemysł motoryzacyjny i zbrojeniowy. Nie mówiąc już o złożonym w wydawnictwie Znak, ale nigdy niewydanym zbiorze wierszy Marcina Świetlickiego, gdzie ten w późniejszych latach uznany za kultowego poetę autor stworzył cykl kwietystycznych, franciszkańskich, afirmatywnych wierszy przepełnionych przekonaniem o sprawczej sile Bożej miłości.