piątek, 27 kwietnia 2018

Wschód, zachód

[…] ja także, po dziś dzień, czuję na szyi powrozy, które ciągną mnie tu i tam, ku Wschodowi i ku Zachodowi. Pętle zaciskają się i każą wybierać.
Brykam, parskam, rżę, staję dęba, rozdaję kopniaki. Więzy, nie będę wybierał pomiędzy wami! Liny, lassa, nie wybieram żadnego z was, wybieram i jedno, i drugie! Słyszycie? Nie będę wybierał!
[s. 173]

Wschód, zachód to jak dotąd jedyny zbiór opowiadań Salmana Rushdie. Wydany w 1994 r., zawiera dziewięć tekstów, po trzy w każdej z części: Wschód, Zachód i Wschód Zachód. Całość objętościowo jest skromna (174 strony w polskim wydaniu), ale za to bogata w treść i zróżnicowana pod względem formy oraz stylu. A poza tym: inteligentna, finezyjna, przewrotna i dowcipna.


Książka zaczyna się dość poważnie od dość realistycznych obrazków prosto z Indii, by za chwilę zaskoczyć tragikomiczną przypowiastką o włosie Proroka, który znalazców doprowadza do zguby. W części „zachodniej” robi się jeszcze ciekawiej: Yorick opowiada niestworzone historie o dzieciństwie Hamleta, w Londynie wybucha szał z powodu aukcji filmowych pantofelków, a Kolumb udaje zakochanego, byle tylko uzyskać zgodę królowej na morską wyprawę. Ostatnia część to już zderzenie Wschodu z Zachodem, przynoszące tyleż nieporozumień, co interesujących mieszanek – chyba tylko u Rushdiego hinduscy dyplomaci porozumiewają się językiem ze Star Treka, a pisarz-schizofrenik tak gorączkowo poszukuje guru, że wpada po uszy w okultyzm.

To streszczenie być może sugeruje lekturę zwariowaną (chwilami taka jest), ale jeśli zajrzeć głębiej, okaże się, że w istocie mowa jest o istotnych sprawach: emigracji, utopijnych dążeniach, przyjaźni i fanatyzmie religijnym. Powraca temat domu oraz rozdarcia wewnętrznego bohatera, kto zechce, doszuka się również wątków autobiograficznych autora. Nie wszystkie opowiadania mi się podobały, niemniej Wschód, zachód to dobry i wysmakowany zbiór. 

______________________________________________________________________
Salman Rushdie, Wschód, zachód; przeł. Maria Gromkowa, Rebis, Poznań 1997

4 komentarze:

  1. Teksty zwariowane, ale i zróżnicowane, ciekawe - takie wizje snują mi się po lekturze Twojej recenzji. Rushdie to jeden z moich wyrzutów sumienia - aż wstyd przyznać, ale jak dotąd nie poznałem jego twórczości. Z drugiej strony można w tym fatalnym stanie rzeczy znaleźć też pewne pozytywy - w końcu tyle dobrych książek jeszcze przede mną :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Rushdiego warto poznać, bo pisze jak nikt inny.;) Podoba mi się jego podejście do trudnych tematów, bo co jakiś czas puszcza do czytelnika oko.
      Tak, to duża pociecha, że tyle dobrych książek przed nami.;)

      Usuń
  2. Zachęciłaś mnie bardzo, chociaż nie planowałam Rushdiego przeczytać.
    Dużo dobrego słyszałam o 4321 P.Austera.
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Rushdiego warto poznać, "Dzieci północy" uznano nawet za Bookera Bookerów i raczej słusznie. Jeśli ta powieść jakoś nie zachwyci, to pewnie lepiej poczytać innych pisarzy.;)
      Austera zostawiam sobie na później, teraz mam chęć na ostatniego Rushdiego nawiązującego do syt. w USA.
      Również pozdrawiam

      Usuń