Grzeczne dłonie

Historię rumuńskiej matki i jej autystycznego syna poznawałam poniekąd od końca – oboje byli gośćmi tegorocznego Festiwalu Literackiego Sopot, na spotkanie poszłam przed lekturą Grzecznych dłoni. Zobaczyłam pogodną pięćdziesięciolatkę i młodego mężczyznę – mocno skupionego na tłumaczeniu rozmowy, niekiedy poirytowanego niedokładnymi wypowiedziami matki. Sprawiali wrażenie zgranego duetu.

Wspominam o tym, ponieważ książka bazująca na doświadczeniach Any i Eduarda skupia się na dzieciństwie chłopca, kiedy kobieta dopiero szukała diagnozy, lekarzy specjalistów oraz szkoły, i kiedy sama dopiero zdobywała wiedzę. Oczywiście było trudno, choć do końca nie wiadomo, komu bardziej: matce czy dziecku. Dlatego też dobrze było wiedzieć, że wycofany, zestresowany kilkulatek, który bał się nowych miejsc, nie lubił odstępstw od planu i wielokrotnie wracał do domu zapłakany, dzięki ogromowi pracy własnej i bliskich nieźle sobie obecnie radzi – jest pianistą (ma słuch absolutny), działa na rzecz autyzmu, próbuje nurkować.

Grzeczne dłonie są jedynie skromnym wycinkiem z życia rodziny Dragu; opisane epizody bywają wzruszające, kiedy indziej zabawne. W tym wszystkim najbardziej uderzył mnie list siostry Saszy do świętego Mikołaja, oto fragment:

[...] Od rana do wieczora moja mama myśli, ze jej nienawidzę, bo zrobiła mi autystycznego braciszka. A ja opiekuję się moim bratem i kocham go, bo jest mądry. Chociaż mnie denerwuje. Ale mama cały czas ma do mnie pretensje. Moja mama bardziej kocha Saszę. On chce, żebyś umarł. Moja mama nie może poczuć tego, co czuję. W tym roku chcę, żebyś przyniósł mi autyzm. [...]

Książka bez wątpienia wartościowa i mimo niewesołego tematu z optymistycznym przesłaniem.

_____________________________________

Ana Dragu, Eduard Dragu-Sălăg, Grzeczne dłonie Wszystko, co złe, i wszystko, co piękne na świecie, tłum. Dominik Małecki, Książkowe Klimaty, Wrocław 2025