Pamuk i jego Muzeum Niewinności

Potem zacząłem się zastanawiać, jak komuś, kto nie zna Stambułu, ani Nişantaşı czy Çukurcumy, wyjaśni to, co czułem do Füsun. Wyobrażałem sobie siebie jako kogoś, kto wyjechał do dalekich krajów i spędził tam długie lata, żył wśród tubylców na Nowej Zelandii i obserwując ich zwyczaje, pracę, wypoczynek, rozrywki (także rozmowy podczas oglądania telewizji), zakochał się w miejscowej dziewczynie. Moje obserwacje i miłość zlały się w jedno. Jedynie eksponując na wystawie, zupełnie jak antropolog, zebrane obiekty, naczynia kuchenne, ozdoby, stroje, fotografie, byłem w stanie nadać sens przeżytym latom.

Orhan Pamuk "Muzeum niewinności", Wyd. Literackie, Kraków 2010, s. 694

To słowa głównego Kemala Besmaci, głównego bohatera „Muzeum Niewinności” Orhana Pamuka. Wydana w 2008 r. powieść opowiada dzieje nieszczęśliwej miłości: młodzieniec z bogatej rodziny, w przededniu zaręczyn, zakochuje się w dziewczynie z niższej sfery. Para spotyka się potajemnie w mieszkaniu służącym za skład niepotrzebnych rzeczy, które po zniknięciu Füsun staje się magazynem przedmiotów związanych z jej osobą. Mania kolekcjonerska Kemala z upływem czasu nie słabnie, trwa aż do jego śmierci. Mężczyzna staje się poniekąd kustoszem tego specyficznego muzeum w Kamienicy Zmiłowanie.

Od roku muzeum istnieje również w rzeczywistości. Pamuk zabiegał o jego powstanie od końca lat 90-tych, kiedy to wpadł na pomysł powieści przypominającej katalog wystawy. I książka, i muzeum miały zaistnieć równocześnie, niestety adaptacja XIX-wiecznej kamienicy znajdującej się w stambulskiej dzielnicy Çukurcuma zajęła więcej czasu niż pisarz zakładał. Jako architekt z wykształcenia, Pamuk osobiście doglądał prac, a wcześniej przez lata na pchlich targach i w antykwariatach wyszukiwał przedmioty, które mogłyby udokumentować dzieje miłości książkowych bohaterów.

Ponad tysiąc zgromadzonych eksponatów ułożono w kolejności, w jakiej pojawiają się w „Muzeum Niewinności”. Na początek kolczyk Füsun z motylem (motyw stał się symbolem muzeum), sukienka w kwiaty, łóżko kochanków, 4.123 niedopałki papierosów, dziesiątki kluczy, opakowania po perfumach i lekarstwach oraz wiele, wiele innych przedmiotów. Niektóre gabloty przedstawiają zdarzenia, czy też raczej wyobrażenia na ich temat: pocałunki, łzy Füsun, pusty dom. Na niewielkiej powierzchni wąskiej, buraczkowej kamienicy udało się zmieścić 83 eksponaty odpowiadające liczbie rozdziałów w książce.

Miejsce ma niezwykły urok, co pokazują m.in. te zdjęcia. Zwiedzających podobno sporo, zwłaszcza tych porównujących zawartość gablot z treścią książki. Gdyby ktoś chciał odwiedzić muzeum, bilet wstępu znajduje się na 728 stronie polskiego wydania powieści i wygląda następująco:

Miłego zwiedzania.;)


Źródła zdjęć:
http://istanbulbeatblog.com/702/museum-of-innocence/
http://www.bugunbugece.com/oku-bak/yazi/muze-ve-yeri