Marlene - Angelika Kuźniak

25 ton - tyle ważyły przedmioty, które należały do Marleny Dietrich, a po jej śmierci w 1992 r. trafiły do berlińskiego archiwum. Wśród nich znajdowały się meble, ubrania, dokumenty, peruki, a nawet tak ścierki do podłogi i niedopałki. Angelika Kuźniak spędziła wiele godzin przeglądając zbiory w poszukiwaniu polskich śladów. Efektem poszukiwań jest niniejsza książka-reportaż skupiająca się na dwóch pobytach gwiazdy w Polsce i ostatnich latach jej życia.


Obraz Dietrich, jaki wyłania się ze wspomnień i recenzji, to przede wszystkim perfekcjonistka. Wymagająca, ale zarazem nadzwyczaj profesjonalna; niekiedy trudna, ale też dbająca o - wydawałoby się - najmniej ważnych pracowników zespołu. W Polsce była dwukrotnie na tournee - w 1964 i 1966 r., za każdym razem razem koncerty cieszyły się ogromną popularnością. Dietrich była przyjmowana entuzjastycznie, mimo że przekroczyła już 60-tkę i najlepsze lata miała za sobą. W czasach siermiężnego PRL-u było to jednak ogromne wydarzenie kulturalne, dla wielu osób namiastka świata zachodniego.

Druga część książki jest nieco przygnębiająca - Marlena pod koniec życia była bardzo schorowana i przez lata nie opuszczała paryskiego mieszkania. Niemniej starała się czymś zajmować i jeśli nie były to sprawy zawodowe (a było ich przecież coraz mniej), to w miarę możliwości tworzyła porządek wokół siebie (jej słynne zawołanie - tworzyć porządek!). Tu widać kolejne ważne cechy jej charakteru podkreślane również przez innych - pracowitość i zdyscyplinowanie. Niejednokrotnie wspominano, że przeważnie robiła wszystko sama - była swoją sekretarką, agentką, kierownikiem produkcji itp.


Artystkę pochowano w Berlinie i tu ciekawostka: jako że wielu Niemców nie wybaczyło jej przyjęcia obywatelstwa amerykańskiego w 1937 r., a tym samym zdrady hitlerowskich Niemiec, jeszcze za życia, po wojnie, była niezbyt dobrze przyjmowana w swojej ojczyźnie. Początkowo - w celu uhonorowania Dietrich - pogrzeb miał się odbyć na koszt państwa, jednak w związku z pewnymi głosami sprzeciwu zrezygnowano z tego pomysłu.

Przyznam, że te niespełna 200 stron przeczytałam jednym ciągiem. Z informacji pochodzących od osób, które w Polsce zetknęły się z Dietrich oraz na podstawie licznych dokumentów autorka stworzyła arcyciekawy portret znakomitej artystki. Portret niepełny, bo pokazujący wycinek życia, ale rzeczowy i wciągający, co staje się wyznacznikiem reportaży Kuźniak (kilka jej świetnych reportaży można było przeczytać m.in. w Gazecie Wyborczej). Dla uzupełnienia na końcu książki zamieszczono dokładne kalendarium życia Marleny i obszerną bibliografię. Lektura zachęciła mnie do przeczytania wspomnień jej córki - okazuje się bowiem, że rola matki nie należała do najbardziej udanych w dorobku Dietrich.

Angelika Kuźniak, "Marlene", Wydawnictwo Czarne, 2009