Prospero z meliny

Różnych Prospero widziałam już w teatrze, ale alkoholika z meliny – nie. Interpretacja odważna, niemniej do przyjęcia – w końcu również i u progu XXI wieku człowiek majętny może znaleźć się na dnie. W „Burzy” wystawionej przez Dana Jemmetta w warszawskim Teatrze Polskim jest ono dosłowne – to dno zapuszczonego, nieczynnego basenu miejskiego, który stał się przystanią dla zbieraniny życiowych rozbitków. Miranda jest niechlujną, pstrokato ubraną pannicą, Ariel rapującym obdartusem, a Kaliban wrakiem człowieka w delirium.

To wszystko ma sens do chwili pojawienia się Ferdynanda, Antonia i ich towarzyszy, którzy przybyli najwyraźniej z innej czasoprzestrzeni. Owszem, z przyjemnością ogląda się staromodnych dżentelmenów w kremowych garniturach i słomkowych kapeluszach, jakby żywcem przeniesionych z promenady w przedwojennym Neapolu. Intrygują, gdy znikając w przebieralni, zastygają nagle w bezruchu niczym mechaniczne lalki. Jakkolwiek oryginalnie przedstawiono wrogów Prospera, pomysł ten wprowadza do spektaklu zbyt duży dysonans. Spójność zostaje zakłócona, w efekcie powstaje miła dla oka inscenizacja dramatu. Zabrakło jasnego przekazu, a przecież „Burza” oferuje kilka ważnych wątków: utrata talentu, starzenie się, czy wreszcie zemsta i przebaczenie. W przedstawieniu trudno o zindywidualizowaną interpretację tekstu, reżyserowi chyba nie zależało na tym, aby przy pomocy klasyka powiedzieć coś konkretnego o współczesnym świecie.

Szkoda, bo możliwości Teatru Polskiego i jego zespołu są duże, toteż szansa na wydarzenie sezonu była. A że Jemmet potrafi zaoferować publiczności rzecz mądrą i przyjemną, widać było już dwa lata temu w jego „Wieczorze Trzech Króli”. Tym razem skończyło się na przedstawieniu nie do końca przemyślanym. Całość dobrze się ogląda, gorzej ze słuchaniem – lekko archaizujący przekład Piotra Kamińskiego kłóci się ze współczesnym obrazem na scenie i utrudnia odbiór. Zaskakuje prowadzenie ról młodej pary: brudna Miranda (Anna Cieślak) głównie histeryzuje, ewentualnie po wypiciu kolejnego piwa zasypia i nie sposób uwierzyć, że wymoczkowaty Ferdynand może się w niej zakochać, nawet za sprawą uroku. Na szczęście wątek potraktowany został drugorzędnie – w takim ujęciu jedynie irytuje. Dużą pociechą są sceny z udziałem Ariela (bardzo dobra Lidia Sadowa) i Kalibana (świetny Piotr Cyrwus). Gwiazdą spektaklu jest naturalnie Andrzej Seweryn, który zawsze przyciąga widzów. Jako Prospero nie stworzył wybitnej kreacji, zagrał po prostu profesjonalnie, na zwykłym dla siebie poziomie. Pozostali aktorzy zgrabnie wpisali się w wyznaczoną im konwencję.

Mimo wyjątkowo atrakcyjnej oprawy i ogromnych starań twórców przedstawienia, stołeczna „Burza” pozostawia spory niedosyt. Gwarantuje miły wieczór spędzony w teatrze, nie pobudza jednak specjalnie do głębszej refleksji. Przeniesienie tekstu na scenę w interesującym opakowaniu to za mało, zwłaszcza w przypadku Szekspira. Tak uniwersalny autor zasługuje na lepsze traktowanie, przede wszystkim na staranniejszą analizę. Może następnym razem będzie lepiej.

*****************************************************************************
William Szekspir „Burza” w przekładzie Piotra Kamińskiego
Teatr Polski w Warszawie (Duża Scena)

Reżyseria: Dan Jemmett
Scenografia: Dick Bird
Kostiumy: Sylvie Martin-Hyszka
Opracowanie muzyczne: Dan Jemmett

Obsada: Grażyna Barszczewska, Anna Cieślak, Piotr Cyrwus, Jarosław Gajewski, Marcin Jędrzejewski, Marta Kurzak, Szymon Kuśmider, Ewa Makomaska, Krystian Modzelewski, Maksymilian Rogacki, Lidia Sadowa, Andrzej Seweryn

Premiera: 24 listopada 2012 r.

Więcej informacji i zdjęć ze spektaklu na stronie Teatru

fot: Bartek Warzecha (źródło: strona Teatru Polskiego)