W powieści uderza przede wszystkim niepewność głównego bohatera. Stefan Trzyniecki niedawno ukończył medycynę i wchodzi w dorosłe życie. Okoliczności są mało sprzyjające, jako że jest rok 1940 i trwa wojna. Tymczasem Stefan to mężczyzna mocno niedojrzały: spięty i niezręczny, nie potrafi znaleźć się w najprostszych sytuacjach, nie ma żadnych planów na najbliższą przyszłość. Ale jest zarazem człowiekiem poszukującym, który nieporadnie próbuje ustalić swoje miejsce w świecie.
Praca w szpitalu psychiatrycznym nasili te poszukiwania – dzięki zróżnicowanym postawom profesorów i jednego z pacjentów Trzyniecki ma okazję wyłuskać coś dla siebie z dyskusji o etyce, filozofii i człowieczeństwie. Sam zresztą często je prowokuje, próbując w ten sposób nieco naiwnie zbudować swój światopogląd. Doprawdy zabawnie jest obserwować, jak ten rzekomy ateista stara się nie wierzyć w Boga. Ale to Stefan przejdzie w sanatorium największą przemianę. Jego „ja” jeszcze się nie skrystalizuje, ale młody lekarz prawdopodobnie pozbędzie się złudzeń: teoria i szumne hasła często nie sprawdzają się w praktyce.
W książce tematów do rozważań jest wiele, nasuwających się pytań również. Być może są odbiciem doświadczeń autora – „Szpital Przemienienia” powstał krótko po wojnie, w chwili publikacji Lem miał zaledwie 27 lat. Mimo że jest to jego pierwsza powieść, widać w niej już problematykę obecną w kolejnych utworach tego pisarza. Widać jeszcze coś – język zaskakujący skojarzeniami oraz umiejętność tworzenia scen, które na długo pozostają w pamięci. Dla mnie rzecz wyborna.
__________________________________________________________
Stanisław Lem „Szpital Przemienienia”, Wyd. Agora, Warszawa, 2008
__________________________________________________________
To teraz jeszcze Eden - moim zdaniem spokojnie będziesz mogła skopiować dwa ostatnie zdania pod ewentualną recenzją:) Film świetny, książka trochę mnie rozczarowała niegdyś, ale powrót mam zaplanowany.
OdpowiedzUsuńFilm na pewno jest bardziej dynamiczny i bardziej trzyma w napięciu. Książka natomiast pozwala dostrzec więcej smaczków. Np. pierwszy rozdział, w którym Stefan wysiada z pociągu i przez pola idzie na cmentarz - ileż tam jest sygnałów tego, co będzie. Podobała mi się też scena z umierającym ojcem, który mówi synowi, żeby ten nie robił sobie wyrzutów sumienia. Sporo tego jest. Z czystym sumieniem mogłabym wyrzucić tylko wątek partyzantów, niewiele wnosi.
UsuńAż takich detali nie pamiętam:)
UsuńDomyślam się.;) A "Eden" już jest na liście do przeczytania.
UsuńTo ja się siłą powstrzymam, żeby nie skopiować sobie Twojej opinii do mojego tekstu, który powstanie, kiedyś:P Oby rychło:)
UsuńOd czego parafrazy?;) Oby rychło, chętnie poczytam o boskim "Edenie".;)
UsuńAle parafraza to już nie będzie ta celność spostrzeżenia:))
UsuńWierzę, że coś zgrabnego wymyślisz.;)
UsuńStarałem się:P
UsuńPrzeczytałam i jestem pełna uznania.;)
UsuńTo Ty teraz Eden, a ja Szpital:)
UsuńAle może być po "Wysokim Zamku", bo akurat tę książkę przyniosłam z biblioteki?:) Tak czy owak, wchodzę w to!
UsuńWysoki zamek też mam wytypowany do szybkiego przeczytania, nie krępuj się:)
UsuńŚwietnie, jesteśmy zatem umówieni.;)
UsuńI super, jeszcze Solaris wcisnę:)
UsuńJa raczej "Bajki robotów", umęczyłam się kiedyś nad "Solaris" niemożebnie.;(
UsuńBajki mam zaliczone i lubię, to zaryzykuję Solaris:)
UsuńPowodzenia.;)
UsuńWydaje się, że sporo w szpitalu z przeżyć samego Lema, który sam ukończył studia medyczne (ale nie obronił dyplomu), pracował w szpitalu, nie znosił jednak widoku krwi... Z trudem wiązał koniec z końcem, szukając pracy, która pozwoliła by mu pisać. Podobno myślał nawet o wykorzystaniu doświadczenia z czasów wojny i zostaniu... spawaczem. Mnie to porusza, bo wszystko to dotyczy młodego, ale niewątpliwie genialnego człowieka.
OdpowiedzUsuńMnie też się wydaje, że siłą rzeczy w powieści jest dużo z przeżyć Lema. Praca w szpitalu (niekoniecznie psychiatrycznym) z pewnością pozostawia na młodym człowieku jakiś ślad. Zgadzam się, że jak na 27 lat życia autor wykazał się dużym talentem. Jak dla mnie to książka do wielokrotnego użytku.
UsuńPoczułam się silnie zmotywowana do lektury. Czy te szpitalne rozmowy mają w sobie coś z nastroju "Czarodziejskiej góry"? I czy w książce nie ma zupełnie motywów fantastycznych?
OdpowiedzUsuńNastrój jest trochę inny, bo i szpital psychiatryczny, a więc szczególni pacjenci, i w tle słychać wojnę. Z pewnością u Lema dyskusje są krótsze.;) A rozmowy z pisarzem Sekułowskim - b. ciekawe.
UsuńPowieść jest na wskroś realistyczna, motywów fantastycznych można dopatrywać się jedynie w wynalazkach ojca głównego bohatera.;)
Twoja uwaga o bardziej lapidarnych dyskusjach uspokoiła mnie. :)
UsuńNajlepiej przekonaj się o nich osobiście, może poczujesz niedosyt?:)
UsuńChyba lepszy niedosyt niż stan ospałego przesytu, w który wprowadził mnie Mann. :)
UsuńŚwięte słowa! Mnie Mann zmusił do pomijania co dłuższych wywodów.;(
Usuń"Język zaskakujący skojarzeniami" to chyba znak firmowy Lema. Ciekawi mnie, czy ten obraz szpitalnych dyskusji nie jest aby wyidealizowany? Chociaż, kto wie, może wtedy w wojennym otoczeniu okoliczności były bardziej sprzyjające?
OdpowiedzUsuńSzpitalne rozmowy chwilami wydają się wymuszone, ale tylko chwilami.;) Środowisko było specyficzne - wykształceni humaniści, więc kto wie? Pracowali i mieszkali w odosobnieniu, wydarzenia w kraju i na świecie na pewno skłaniały do przemyśleń - mogło tak być. Najlepiej sama się przekonaj.;)
UsuńPewnie się kiedyś przekonam, bo jest to jedna z tych książek Lema, których nie czytałam i których nie mam (a mam sporo). W prezentowanym przez Ciebie wydaniu podoba mi się okładka, choć zdecydowanie nie tchnie optymizmem...
UsuńZaczęłam teraz czytać "Zazdrość i medycynę" Choromańskiego i już widzę, że prezentowana tam wizja lekarza i podejścia do pacjenta zdecydowanie odbiega od wizji osoby snującej dyskusje "o etyce, filozofii i człowieczeństwie":(
Gorąco zachęcam do lektury. Sama zaczynam dopiero wprawiać się w czytaniu Lema i jak dotąd podoba mi się.;) Na okładce wykorzystano rysunek Lema, tytuł to bodajże "Pętla czasu", dla mnie również duża atrakcja. Pesymistyczna jest, fakt, książka w sumie tez.
UsuńDo Choromańskiego kiedyś dotrę. Może bardziej spodobałby Ci się "Dobry lekarz" Galguta?:)
Aniu, Lem u Ciebie? :D Jestem urzeczona :)))
OdpowiedzUsuńNawiasem mówiąc masz nade mną tę przewagę, że ja na razie tylko film widziałam (arcydzieło moim zdaniem), a książki jeszcze czytać nie miałam okazji. Ale co się odwlecze...
Prawda, że to niebywałe?;) Jak pisałam wyżej, powoli poznaję się z Lemem, zaczęłam od realizmu.;) Mam nadzieję, że małymi krokami dojdę do fantastyki.
UsuńCieszę się, że fanów filmu jest tu kilkoro, na pewno zasługuje na uwagę. I temat, i realizacja, i aktorstwo.
Kornawalio, TY nie czytałaś "Szpitala..."?:)
No, nie czytałam. Całego Lema jeszcze nie znam, tym bardziej się cieszę, że on tak płodny był, bo mam lektury na lata i sobie powolutku zbieram jego książki :)
UsuńPłodny i na poziomie, pozwolę sobie dodać.;) Mnie jako początkującą tym bardziej cieszy, że tyle jego książek czeka na półkach.
UsuńDo tej pory czytałam tylko lemowskie fantazje. Tej książki trochę się obawiałam,jak widać niesłusznie.
OdpowiedzUsuńMyślę, że mimo tematyki to nie jest książka przykra w odbiorze. A satysfakcja gwarantowana.;)
UsuńNo właśnie - fantazje. Z "Bajek robotów" w szkole chyba nic nie zrozumiałam, polonistka najwyraźniej nie miała pomysłu na Lema. I w ten sposób być może uprzedziłam się do Lema na długie lata.
Czy dotarłaś już do "Kongresu..." czytanego przez Ferencego? Ciekawi mnie Twoja opinia.
peek-a-boo: Do Kongresu nie dotarłam, w ogóle zapomniałam o tym. Ale widziałam jakiś lemowski audiobook w empiku, po Twoim przypomnieniu muszę dokładniej sprawdzić, czy to czasem nie był właśnie Kongres.
OdpowiedzUsuńTak, to chyba Kongres. Lema za dużo nie nagrano w formie audiobooków, a szkoda.
Usuń