Odpowiednie nastawienie

Zawsze miałam w głowie, że to, co człowiek robi, powinien polubić. Zwłaszcza gdy sytuacja jest nie do zmiany. Mam sytuację przymusową i nie ma innego wyjścia. Wyrzucałam z głowy rzeczy nieprzyjemne, nie rozmyślałam, mówiłam: „To jutro…”. Zapewniam pana – ta metoda daje efekty. Moje życie potwierdziło, że to jedyny sposób, żeby uchronić się przed nieszczęściem. […] W każdej sytuacji znaleźć swoje miejsce, odkryć, że to, co nas spotyka, nie jest złe. Przeżyć można tylko dzięki odpowiedniemu nastawieniu. Trzeba mocno popracować nad sobą. [s.10]

Wywiad z Alicją Gawlikowską-Świerczyńską to lekcja historii i mini-poradnik życia w jednym, a powiedzieć, że rozmówczyni Dariusza Zaborka jest osobą niezwykłą, to nic nie powiedzieć. Gdyby większość z nas przejawiała tyle energii, hartu ducha i optymizmu co ta emerytowana dziewięćdziesięciotrzyletnia lekarka, bylibyśmy wspaniałym społeczeństwem.

Popijając whisky albo koniak, pani Alicja ze swadą opowiada o dramatycznym dzieciństwie, działalności w konspiracji, kilkuletnim pobycie w obozie Ravensbrück, zdobywaniu zawodu po wojnie oraz życiu osobistym. Do bolesnych tematów podchodzi zawsze racjonalnie, często dowcipkuje, rzeczy nazywa po imieniu. Jest osobą bardzo nowoczesną, co daje się zauważyć na przykład w rozmowie o małżeństwie i wychowywaniu dzieci; jest też otwarta, na mój gust chwilami nawet za bardzo. Najbardziej zaskakują opowieści o Ravensbrück, a dokładniej ich ton – nie tylko pozbawiony nuty martyrologicznej, ale niemal pogodny. Bohaterka wywiadu skupia się bowiem za każdym razem na pozytywnych aspektach sprawy, sztukę dopatrywania się plusów w najtrudniejszych sytuacjach opanowała do perfekcji.

Najlepiej przekonać się o tym osobiście, sięgając po książkę. „Czesałam ciepłe króliki” to lektura wciągająca i pouczająca, na zachętę przytaczam garść cytatów:

o tym, czym był dla Alicji Gawlikowskiej-Świerczyńskiej obóz koncentracyjny:

Miejscem odosobnienia. Z różnymi szykanami. Że trzeba było codziennie rano wstać o czwartej, że było zimno, bo nie było opalane i człowiek marzł. Ale mówić: „Byłam w piekle"? Ja wolę mówić inaczej. Można opowiedzieć, że było trudno, że człowiek ciężko pracował. Obóz nie był przyjemnością, jednak z tą nieprzyjemnością trzeba było walczyć. Było ciężko, lecz unikam tragizujących opisów. Wiem, że niektóre kobiety bardzo cierpiały. A ja mówiłam: „A skąd. Nie. Nie. Nie. Na złość Niemcom – ja muszę przeżyć". Zawsze miałam chęć zaprzeczenia temu wszystkiemu. [s. 86]

o obojętnieniu na drastyczne sceny i widoki:

Człowiek obojętnieje. Na wszystko można zobojętnieć, do wszystkiego można się przyzwyczaić. I nie można inaczej. Bo gdybym siedziała i tak sobie uzmysławiała, że w krematorium palą się ludzie, to powoli by mnie to zabiło. A ja tylko myślałam, żeby mieć co zjeść, żeby się w coś ubrać żeby nie zmarznąć, nie zamarznąć, nie zarazić się i móc się przespać. Przecież nie rozmyślałam wiecznie, jak mną tu pomiatają. Trzeba było pomyśleć, jak się wykręcić, jak się schować, jak coś wykombinować. [s. 95]

o leczeniu i chorowaniu:

Niestety niektórzy lekarze traktują pracę tak, jakby byli ekspedientami w sklepie, i to kiepskimi, bo tylko czekają, żeby pacjent się odczepił. Tak nie można, bo choroba przede wszystkim jest w głowie. Skłonność do pewnych dolegliwości jest w głowie. Nastawienie do leczenia też jest w głowie. Wszystko od tego się zaczyna i jak to się dalej potoczy, zależy od podejścia lekarza. Nie zawsze jest łatwo, ale można i ja się o tym w życiu przekonałam. [s. 146]

o dbałości o wygląd:

Niech mi mówi, co kto chce: duch duchem, ale wygląd jest ważny. Sprawia, że człowiek jest dla otoczenia milszy, wzbudza większe zaufanie. Te zewnętrzne sprawy działają optycznie. Ludzie ładnie wyeksponowani zewnętrznie łatwiejsi są do kontaktu. Zaniedbany nie daje łatwości zbliżenia. Człowiek, który nie dba o wygląd, ma w charakterze coś niekorzystnego, coś tu jest nie tak. Nie przepadam za obdartusami. [s. 189]

Wywiad z bohaterką wywiadu przeczytać można TU.

_____________________________________________________________________________

Dariusz Zaborek, Czesałam ciepłe króliki. Rozmowa z Alicją Gawlikowską-Świerczyńską

Wyd. Czarne, Wołowiec 2014