Kobieta zawiedziona - Simone de Beauvoir

Historia stara jak świat: żona dowiaduje się, że zdradza ją mąż. Monika zaczyna się miotać, nie bardzo wie, jak w takiej sytuacji postąpić. Wie natomiast, że nie chce stracić Maurycego. Za namową przyjaciółki przymyka oko na romans męża w nadziei, że to przelotna słabostka, która szybko się skończy. Niestety, romans najwyraźniej przeradza się w miłość, mąż chce odejść.

Stan emocjonalny głównej bohaterki to prawdziwa burza uczuć: złość, zazdrość, rozczarowanie, żal, upokorzenie, poczucie winy, strach przed przyszłością, zobojętnienie. Kobieta zadręcza nie tylko siebie i męża, ale także dorosłe córki, pytając, na czym polegał jej błąd. Zdesperowana wypytuje o kochankę, próbuje ją zdyskredytować, posuwa się nawet do śledzenia jej i męża. Zupełnie nie radzi sobie z sytuacją, tym bardziej że Maurycy nie może się zdecydować i jawnie dzieli życie między żoną i kochanką.

Nie byłam w podobnej sytuacji, ale wyobrażam sobie, że wiele kobiet mogłoby reagować podobnie. W moim odczuciu autorce rewelacyjnie udało się pokazać emocje zdradzonej kobiety. I mimo, że od napisania opowiadania minęło ponad 40 lat, książka jest bardzo aktualna - takie historie będą zdarzać się zawsze. Tak jak zawsze znajdą się żony całkowicie oddane rodzinie, których świat nagle runie w gruzach. Po lekturze chciałoby się powiedzieć: kobieto! miej swoje życie, nie zapominaj o własnych potrzebach, nie pozwól się wykorzystywać.

Z całego tekstu urzekła mnie zwłaszcza jedna uwaga. Na zarzut, że przecież jest więcej warta od tej trzeciej, Monika usłyszała od bezstronnej lekarki: Nigdy nie zrozumiemy miłości innych [64]. Prawdziwe aż do bólu.

***

Drugim opowiadaniem zamieszczonym w książce jest "Wiek umiaru" z 1960 r. O dziwo, jeszcze ciekawszy od "Kobiety zawiedzionej". Dotyka tematu bardzo rzadko poruszanego w prozie, a mianowicie emerytury albo raczej "przejścia w stan spoczynku". Teoretycznie czeka nas wszystkich, jednak najwyraźniej nikt nie chce o niej pisać (a może czytać?). A sprawa nie jest taka prosta.

I tak 60-letnia narratorka zaczyna odczuwać w swoim życiu zmiany: Dawniej nie przejmowałam się starymi ludźmi; uważałam ich za umarłych, których nogi jeszcze niosą. Teraz widzę ich: mężczyźni, kobiety, są tylko trochę starsi ode mnie. [s. 111]

Początkowo przeraża ją nadmiar wolnego czasu, jednak stopniowo zaczyna doceniać to dobrodziejstwo. Optymistycznie zakłada, że przecież nadal może tworzyć, choć jej mąż ma zupełnie odmienne zdanie. Jako pracujący jeszcze naukowiec zdaje sobie sprawę, że na tym etapie życia pewnego rodzaju rutyna, nawyki umysłu hamują inwencję [s. 113]. Czas pokaże, że to prawda. Żona będzie musiała zgodzić się z jego twierdzeniem, że Młodość jest tym, co Włosi tak ładnie nazywają: la stamina. Sok, ogień, który pozwala kochać i tworzyć. Kiedy człowiek to traci, traci wszystko. [s. 139]

Owa strata staje się bardziej dotkliwa dla głównej bohaterki w świetle konfliktu z dorosłym synem, który w jej oczach zdradził ideały. Kobieta nie potrafi zaakceptować zmian w otaczającym jej świecie, ani faktu, że młodzi chcą urządzić swoje życie inaczej. W podobnej sytuacji jest się raczej skazanym na klęskę. Po ochłonięciu i pogodzeniu się z realiami pozostaje tylko jedno pytanie: co dalej? I znowu mąż roztropnie podsuwa, że nie należy zbyt daleko wybiegać myślą w przyszłość. Cóż, obym sama o tym pamiętała w stosownym czasie;)

Moja ocena: 8/10

Simone de Beauvoir, "Kobieta zwiedziona", PIW, 1989